گندزدایی آب چاه های کم عمق، فرایندی ضروری برای حذف یا غیر فعال کردن میکروارگانیسم های بیماری زا و تضمین آب آشامیدنی سالم و بهداشتی برای مصرف کنندگان است. این فرایند، ضمن کاهش شیوع بیماری های ناشی از آب، به بهبود کیفیت زندگی و افزایش بهره وری جوامع کمک شایانی می‌نماید. در این راستا، ارائه راهکارهای مناسب و مقرون به صرفه برای گند زدایی آب چاه های کم عمق از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
آب چاه های کم عمق، به ویژه در مناطق روستایی و دور افتاده، اغلب به عنوان منبع اصلی آب آشامیدنی مورد استفاده قرار می‌گیرند. با این حال، این منابع آب به دلیل نزدیکی به سطح زمین و آسیب پذیری در برابر آلودگی‌های مختلف، از جمله آلودگی های میکروبی، با خطر جدی برای سلامت عمومی همراه هستند.
پس برای حفظ سلامت انسان و جلوگیری از رسوب آب سخت در لوله ها و تجهیزات، باید آب چاه را تصفیه کرد. قبل از استفاده از آب چاه، باید روش مناسبی برای کاهش سختی آن به کار برد. با ما همراه باشید تا با بهترین روش های حذف آلودگی و گندزدایی آب چاه آشنا شوید.
نحوه کلر زنی آب چاه های کم عمق
گند زدایی آب، مرحله ای حیاتی برای حذف یا کاهش میکروارگانیسم های بیماری زا است که آب برای استفاده های خانگی و صنعتی مناسب تر می‌کند. کلر معمول ترین روش برای ضد عفونی است، اما باید دوز مناسب و نحوه صحیح کلرزنی رعایت شود.
معمولاً برای هر متر مکعب آب، ۳ تا ۵ گرم کلر مصرف می‌شود، زیرا دوز کم یا زیاد بر کیفیت و بوی آب تأثیر می‌گذارد. کلرزنی آب چاه های کم عمق روشی موثر برای از بین بردن باکتری ها و میکروارگانیسم های مضر و تضمین سلامت آب آشامیدنی است. برای کلرزنی، معمولاً از هیپوکلریت کلسیم (پودر کلر) یا هیپوکلریت سدیم (آب ژاول) استفاده می‌شود.
ابتدا باید حجم آب چاه را تخمین زد. سپس، با توجه به حجم آب، مقدار مناسب کلر محاسبه و با احتیاط به آب اضافه می‌شود. مهم است که آب چاه پس از اضافه کردن کلر به خوبی مخلوط شود تا کلر به طور یکنواخت در کل آب پخش گردد.
پس از گذشت حداقل 30 دقیقه، باید با استفاده از کیت‌های تست کلر، میزان کلر آزاد باقی مانده در آب اندازه گیری شود. میزان مطلوب کلر آزاد باقی مانده باید بین 0.2 تا 0.5 میلی گرم در لیتر باشد. در صورتی که میزان کلر کمتر از این مقدار باشد، باید کلر بیشتری اضافه شود. توجه به این نکته ضروری است که کلرزنی بیش از حد می‌تواند باعث ایجاد طعم و بوی نامطبوع در آب شود. همچنین، رعایت دستورالعمل‌های ایمنی هنگام استفاده از مواد شیمیایی کلر ضروری است.
روش های کلرزنی آب چاه های کم عمق
گند زدایی آب برای حذف میکروارگانیسم‌های بیماری زا ضروری است. بیشتر این عوامل در دما و شرایط بدن حیات دارند و خارج از آن‌ها زندگی برایشان دشوار است. متداول ترین روش کلرزنی آب چاه استفاده از گاز کلر و ترکیبات آن است، هرچند روش هایی مانند ازن زنی و پرتوهای فرابنفش نیز وجود دارد، اما به دلیل هزینه بالا و نبود اثر ماندگار، در کشور ما کمتر به کار می‌روند. بنابراین، ساده ترین و مؤثر ترین روش تصفیه آب چاه، گندزدایی با کلر است که از بروز آلودگی ثانویه در آب جلوگیری می‌کند. روش های دیگری نیز مرسوم است که در ادامه به توضیح آن ها خواهیم پرداخت.
گندزدایی آب چاه به روش کوزه گذاری
بهترین روش کلر زنی آب چاه های کم عمق، استفاده از کوزه گذاری است. در این روش، کوزه ای گل پخته بدون لعاب، با حجم ۱۵ لیتر، است و ۷۵۰ گرم کلر در مخلوطی با ۳۳ کیلوگرم ماسه قرار می‌گیرد. درب کوزه با دو سوراخ کوچک و ورقه پلاستیکی بسته می‌شود و آن را با طناب در چاه آویزان می‌کنند، به گونه ای که یک متر داخل آب باشد، تا فرآیند کلرزنی به آرامی و به صورت کنترل شده انجام گیرد.
گندزدایی آب چاه با روش گلدان گذاری
در گندزدایی آب چاه با روش گلدان گذاری دو گلدان استوانه ای با قطرهای ۲۵ و ۳۵ سانتی متر و ارتفاع‌های ۳۰ و ۴۵ سانتی متر انتخاب شده است. در هر گلدان یک سوراخ یک سانتی متری نزدیک لبه و بالا، و سوراخ دیگر حدود ۴ سانتی متر بالاتر از قاعده آن ایجاد می‌شود.
داخل گلدان درونی، مخلوطی از یک کیلوگرم پودر پرکلرین و دو کیلوگرم شن تمیز تا ۳ سانتی متر زیر سوراخ قرار داده، مرطوب و درون گلدان بیرونی قرار می‌گیرد. دهانه گلدان بیرونی با ورقه پلاستیکی بسته شده و با طناب در عمق یک متر داخل چاه آویزان می‌شود. سپس میزان کلر آزاد باقی مانده اندازه گیری و در صورت نیاز، مطابق آن کلر مصرف می‌شود.
