ایستگاه پمپاژ فاضلاب یک تأسیسات کلیدی در سیستم‌های جمع‌آوری و دفع فاضلاب است که برای جابجایی یا انتقال فاضلاب از یک نقطه به نقطه دیگر استفاده می‌شود. این ایستگاه‌ها معمولاً در جاهایی که فاضلاب به صورت ثقلی قادر به جریان یافتن نیست، به کار می‌روند. هدف اصلی آن‌ها افزایش فشار و هدایت فاضلاب به نقاط مرتفع‌تر یا دورتر برای تصفیه یا تخلیه است. در واقع، ایستگاه‌های پمپاژ فاضلاب، قلب تپنده سیستم جمع‌آوری فاضلاب محسوب می‌شوند.
چرا به ایستگاه پمپاژ فاضلاب نیاز داریم؟
- شیب زمین: در بسیاری از مناطق، شیب زمین به گونه‌ای است که فاضلاب به صورت ثقلی به سمت تصفیه‌خانه حرکت نمی‌کند. در این موارد، از پمپ برای انتقال فاضلاب به نقاط بالاتر استفاده می‌شود.
- فواصل طولانی: در مناطقی با پراکندگی جمعیت کم یا در مناطقی که تصفیه‌خانه در فاصله دوری از منازل قرار دارد، از ایستگاه‌های پمپاژ برای انتقال فاضلاب استفاده می‌شود.
- عمق زیاد فاضلاب: در مناطقی که سطح آب زیرزمینی بالا است یا در مناطقی که فاضلاب در عمق زیادی جمع‌آوری می‌شود، از پمپ برای بالا آوردن فاضلاب استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید: سپتیک تانک چیست؟
انواع ایستگاه‌های پمپاژ
- ایستگاه پمپاژ شناور: پمپ‌ها در داخل چاه دریافت نصب شده و با بالا آمدن سطح فاضلاب به صورت خودکار روشن می‌شوند.
- ایستگاه پمپاژ خشک: پمپ‌ها در خارج از چاه دریافت نصب شده و فاضلاب توسط لوله مکش به داخل پمپ‌ها هدایت می‌شود.
اجزای اصلی یک ایستگاه پمپاژ
- چاه دریافت: حفظه‌ای است که فاضلاب از خطوط لوله جمع‌آوری وارد آن می‌شود. این مخزن به عنوان محلی برای ذخیره موقت فاضلاب قبل از پمپاژ استفاده می‌شود.
- پمپ‌ها: قلب تپنده ایستگاه پمپاژ هستند و وظیفه انتقال فاضلاب از مخزن به سمت لوله‌های خروجی و خطوط انتقال فاضلاب را بر عهده دارند. این پمپ‌ها می‌توانند از نوع پمپ‌های سانتریفیوژ یا پمپ‌های جابجایی مثبت باشند که بسته به شرایط کاری انتخاب می‌شوند.
- خط لوله رانش: لوله‌هایی که فاضلاب پمپاژ شده را به سمت مقصد بعدی هدایت می‌کنند.
- تابلو برق: وظیفه کنترل و نظارت بر عملکرد ایستگاه پمپاژ را بر عهده دارد.
- سیستم تهویه: برای جلوگیری از تجمع گازهای سمی در ایستگاه پمپاژ ضروری است.
مواد مورد استفاده در ساخت ایستگاه‌های پمپاژ
انتخاب مواد مناسب برای ساخت ایستگاه‌های پمپاژ از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا این سازه‌ها در معرض تماس مستقیم با فاضلاب، مواد شیمیایی و شرایط محیطی سخت قرار دارند. مواد مورد استفاده باید مقاومت بالایی در برابر خوردگی، سایش، ضربه و تغییرات دمایی داشته باشند. همچنین، باید از نظر بهداشتی و زیست محیطی نیز ایمن باشند.
بیشتر بخوانید: تصفیه فاضلاب بهداشتی – انسانی
مواد رایج مورد استفاده در ساخت ایستگاه‌های پمپاژ:
- بتن: بتن به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار، سایش و خوردگی، یکی از پرکاربردترین مواد در ساخت سازه‌های هیدرولیکی از جمله ایستگاه‌های پمپاژ است. بتن مسلح با استفاده از آرماتور، مقاومت کششی سازه را افزایش می‌دهد.
- فولاد ضد زنگ: از فولاد ضد زنگ برای ساخت برخی از اجزای ایستگاه پمپاژ مانند پمپ‌ها، شیرآلات و اتصالات استفاده می‌شود. این نوع فولاد مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی دارد.
- پلی‌اتیلن سنگین (HDPE): HDPE به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، ضربه و مواد شیمیایی، در ساخت مخازن، لوله‌ها و برخی دیگر از اجزای ایستگاه‌های پمپاژ استفاده می‌شود.
- پلی‌پروپیلن (PP): PP نیز مانند HDPE مقاومت خوبی در برابر خوردگی و مواد شیمیایی دارد و در ساخت برخی از اجزای ایستگاه‌های پمپاژ به کار می‌رود.
- کامپوزیت‌ها: کامپوزیت‌ها ترکیبی از دو یا چند ماده هستند که خواص مکانیکی و شیمیایی بهتری نسبت به هر یک از اجزای تشکیل‌دهنده خود دارند. کامپوزیت‌ها در ساخت برخی از اجزای ایستگاه‌های پمپاژ مانند مخازن و لوله‌ها استفاده می‌شوند.
- سرامیک: سرامیک‌ها به دلیل مقاومت بسیار بالا در برابر سایش و حرارت، در ساخت برخی از اجزای پمپ‌ها استفاده می‌شوند.
تاثیر ایستگاه‌های پمپاژ بر محیط زیست
ایستگاه‌های پمپاژ به عنوان قلب تپنده سیستم‌های جمع‌آوری فاضلاب، نقش مهمی در حفظ بهداشت و سلامت محیط زیست ایفا می‌کنند. با این حال، عملکرد نادرست یا طراحی نامناسب این ایستگاه‌ها می‌تواند اثرات منفی بر محیط زیست داشته باشد.
- جلوگیری از آلودگی منابع آبی: ایستگاه‌های پمپاژ با انتقال فاضلاب به تصفیه‌خانه‌ها، از ورود مستقیم فاضلاب به منابع آبی مانند رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و آب‌های زیرزمینی جلوگیری می‌کنند و به این ترتیب از آلودگی این منابع جلوگیری می‌شود.
- حفظ بهداشت عمومی: با جمع‌آوری و انتقال بهداشتی فاضلاب، از شیوع بیماری‌های واگیردار جلوگیری می‌شود و بهداشت عمومی بهبود می‌یابد.
- بهبود کیفیت آب‌های زیرزمینی: با جلوگیری از نفوذ فاضلاب به خاک، از آلودگی آب‌های زیرزمینی جلوگیری می‌شود.
