تصفیه فیزیکی فاضلاب اولین مرحله از فرآیند تصفیه فاضلاب است که به منظور جداسازی آلاینده های معلق و جامد از فاضلاب به کار گرفته می شود. این فرآیند از روش های مختلفی مانند آشغالگیری، ته نشینی، شناورسازی و فیلتراسیون برای حذف ذرات معلق مانند شن، ماسه، چربی، روغن و سایر مواد آلی و غیرآلی از فاضلاب استفاده می کند.
اهمیت تصفیه فیزیکی فاضلاب
تصفیه فیزیکی فاضلاب به عنوان اولین مرحله از فرآیند تصفیه فاضلاب، نقشی حیاتی به عنوان پیش تصفیه ایفا می کند. در ادامه به برخی از مهمترین دلایل اهمیت این فرآیند اشاره می شود:
حذف آلاینده های معلق و جامد: فاضلاب حاوی ذرات معلق و جامد مختلفی مانند شن، ماسه، چربی، روغن، پلاستیک و سایر مواد آلی و غیرآلی است که می توانند به محیط زیست آسیب برسانند. تصفیه فیزیکی با حذف انواع آشغال ها و ذرات موجود در آب و فاضلاب، از آلودگی آب ها و خاک ها جلوگیری می کند.
محافظت از تجهیزات: ذرات معلق موجود در فاضلاب می توانند به تجهیزات تصفیه فاضلاب مانند پمپ ها، لوله ها و شیرها آسیب برسانند. تصفیه فیزیکی با حذف این ذرات، از فرسایش و خرابی این تجهیزات جلوگیری می کند و عمر مفید آنها را افزایش می دهد.
کاهش حجم فاضلاب: با حذف ذرات معلق از فاضلاب، حجم آن به طور قابل توجهی کاهش می یابد. این امر به نوبه خود، فرآیندهای تصفیه بعدی را آسان تر و کم هزینه تر می کند و همچنین نیاز به فضای ذخیره سازی و حمل و نقل فاضلاب را کاهش می دهد.
بهبود کیفیت فاضلاب: تصفیه فیزیکی فاضلاب، با حذف ذرات معلق، کیفیت فاضلاب را به طور قابل توجهی بهبود می بخشد و آن را برای مراحل بعدی تصفیه مانند تصفیه بیولوژیکی و شیمیایی آماده می کند.
پیشگیری از بیماری ها: فاضلاب تصفیه نشده حاوی میکروب ها و عوامل بیماری زا است که می تواند منجر به شیوع بیماری های مختلف در انسان ها شود. تصفیه فیزیکی فاضلاب با حذف بخش قابل توجهی از عوامل میکروبی آلوده، از بروز بیماری ها جهت حفظ سلامت عمومی بهره بردار تصفیه خانه جلوگیری می کند.
روش های مختلف تصفیه فیزیکی فاضلاب
- آشغالگیری: در این روش از آشغالگیر های با منافذ مختلف برای حذف ذرات بزرگ مانند شاخه و برگ درختان، پلاستیک و سایر مواد زائد از فاضلاب استفاده می شود. به طور کلی از نظر اندازه به سه دسته آشغالگیر درشت، متوسط و ریز و از نظر بهره برداری به دو حالت اتوماتیک و دستی تقسیم بندی می شوند.
- ته نشینی: در این روش، فاضلاب به مخازن بزرگی هدایت می شود و ذرات سنگین تر به دلیل نیروی جاذبه به ته مخزن رسوب می کنند. لجن حاصل از ته نشینی اولیه فاضلاب می تواند برای مصارف کشاورزی یا دفع به روش های مناسب در واحد تصفیه لجن مورد استفاده قرار گیرد.
- شناورسازی: در این روش از حباب های هوا برای معلق کردن ذرات سبک تر مانند چربی و روغن در سطح فاضلاب استفاده می شود. سپس این ذرات توسط اسکیمرها جمع آوری می شوند. این روش به عنوان شناور سازی با هوای محلول (DAF) شناخته می شود.
- فیلتراسیون: در این روش، فاضلاب از فیلترهایی مانند شن و ماسه، آنتنراسیت، کربن فعال یا غشاهای نیمه تراوا عبور داده می شود. فیلترها ذرات معلق را به دام می اندازند و فاضلاب تصفیه شده را عبور می دهند.
مزایای تصفیه فیزیکی فاضلاب
- سادگی: روش های تصفیه فیزیکی فاضلاب به طور کلی ساده و آسان برای اجرا هستند.
- کارایی: این روش ها می توانند ذرات معلق را به طور موثر از فاضلاب حذف کنند.
- هزینه کم: در مقایسه با سایر روش های تصفیه فاضلاب، تصفیه فیزیکی معمولاً هزینه کمتری دارد.
- قابلیت انعطاف پذیری: این روش ها می توانند برای تصفیه انواع مختلف فاضلاب، از فاضلاب خانگی گرفته تا فاضلاب صنعتی، مورد استفاده قرار گیرند.
معایب تصفیه فیزیکی فاضلاب
- عدم حذف آلاینده های محلول: تصفیه فیزیکی نمی تواند آلاینده های محلول مانند مواد مغذی، فلزات سنگین و مواد شیمیایی آلی را از فاضلاب حذف کند.
- تولید لجن: فرآیند تصفیه فیزیکی فاضلاب می تواند لجن زیادی تولید کند که باید به طور مناسب دفع شود.
- نیاز به فضای زیاد: برخی از روش های تصفیه فیزیکی، مانند ته نشینی، به فضای زیادی برای اجرا نیاز دارند.
